ISET-ის კვლევითი ინსტიტუტი აფასებს საქართველოს მთავრობის გადაწყვეტილებას, ხელოვნური ჩარევით დაარეგულიროს სურსათის ფასები. კვლევითი ინსტიტუტის ექსპერტები მიიჩნევენ, რომ საქართველოს მთავრობის შემოთავაზებული მიდგომა ჰგავს ფასების კონტროლს და წინააღმდეგობაში მოდის ევროკავშირის დირექტივასთან არასამართლიანი სავაჭრო პრაქტიკის შესახებ.
როგორც ცნობილია, ეკონომიკის სამინისტრომ სურსათის ფასების რეგულირების მიზნით, უნდა მოამზადოს კანონპროექტი, რომელიც ითვალისწინებს, (1) მიმწოდებლებისათვის გადახდის სტანდარტული პირობების დაწესებას, რაც გადასახადებსა და მარკეტინგულ ხარჯებსაც მოიცავს, (2) მარაგების შესახებ ინფორმაციის გამჭვირვალობის ხელშეწყობასა და (3) უკან დასაბრუნებელი პროდუქტების შესახებ მითითებების შემუშავებას. მთავრობა აღნიშნავს, რომ ეს ზომები მოგების ე.წ. გონივრული მარჟის შენარჩუნებას განაპირობებს.
ISET-ის მკვლევრები მიიჩნევენ, რომ მთავრობის „ირიბი მინიშნება“ ფასის შემცირების აუცილებლობაზე, ნიშნავს იმას, რომ ის იყენებს ფასების კონტროლის ინსტრუმენტს ბაზრის დასარეგულირებლად. ფასების კონტროლი კი ეკონომიკაში სერიოზულ პრობლემებს ქმნის. პირველ რიგში, იწვევს საქონლისა თუ მომსახურების დეფიციტს, რადგან ფასი ხელოვნურად ეცემა საბაზრო წონასწორობის წერტილს ქვემოთ, რაც ქმნის ჭარბ მოთხოვნას. თავის მხრივ, ფასების მაქსიმალური ზღვრის დაწესებამ, შეიძლება გამოიწვიოს საქონლის ან მომსახურების ხარისხის გაუარესება. ამ დროს გამყიდველები ეცდებიან, ზარალის თავიდან აცილების მიზნით, შეამცირონ ხარისხი.
ISET-ის კვლევაში ასევე აღნიშნულია, რომ ფასების კონტროლი წინააღმდეგობაში მოდის ევროკავშირის დირექტივის 2019/633 არასამართლიანი სავაჭრო პრაქტიკის შესახებ. აღნიშნული დირექტივა მიზნად ისახავს, სურსათის მიწოდების ჯაჭვში არსებულ მცირე და საშუალო ბიზნესებსა და ფერმერებს შეუქმნას თანაბარი პირობები და უზრუნველყოს მათ მიმართ დიდი სავაჭრო პარტნიორების სამართლიანი მოპყრობა.
ISET-ის მკვლევრები მთავრობას სურსათის ფასების სტაბილიზაციისა და ბაზარზე უარყოფითი გავლენის თავიდან ასაცილებლად კონკრეტულ რეკომენდაციებს აძლევენ:
- კონკურენციის ზრდა: სოფლის მეურნეობაში პროდუქტიულობის გაზრდა
- სასაწყობე და სატრანსპორტო ინფრასტრუქტურის გაუმჯობესება
- სურსათის ნარჩენების შემცირება: რისკის მართვის ინსტრუმენტების გამოყენება
- ბაზრის გამჭვირვალობის ხელშეწყობა
- საიმპორტო ბაზრების დივერსიფიკაცია
- ენერგიის ტრადიციულ წყაროებზე დამოკიდებულების შემცირება და ალტერნატიული წყაროებისთვის უპირატესობის მინიჭება.
